Aan het woord: Arjan Veltmaat, manager projectbureau Rijn IJssel

Tekst: Yvette de Rooij | foto's: Jacque Kok, Daniel Willemsen

Onderwijslocaties Rijn IJssel klaar voor de toekomst

Het was een flinke uitdaging waar Rijn IJssel voor stond. Verschillende locaties waren dringend toe aan onderhoud. “De klimaatregeling en ventilatie van de gebouwen voldeden niet aan de hedendaagse normen”, vertelt Arjan. “Daarnaast waren er in totaal te veel vierkante meters voor het aantal studenten. En heel belangrijk: de gebouwen moesten aansluiten bij de nieuwe onderwijsvisie, met naast klassikale lessen meer aandacht voor de individuele student. Bijvoorbeeld met flexibele ruimtes waar leerlingen kunnen werken aan projecten. Andere eisen hadden te maken met sociale veiligheid, transparantie en praktische zaken, zoals voldoende stopcontacten voor het opladen van laptops en telefoons.”

Van Masterplan naar uitvoering

Voor een toekomstgerichte aanpak is een Masterplan huisvesting gemaakt. “Zo’n plan geeft zicht op wat je hebt, welke wensen er zijn, wat uitvoerbaar en betaalbaar is”, legt Arjan uit. Het College van Bestuur van Rijn IJssel schakelde vervolgens Arjan en zijn collega Michiel Akkersdijk in voor de uitvoering van het plan. Het ging om 12 onderwijslocaties; van nieuwbouw in Wageningen en een nieuwe onderwijscampus in Arnhem tot renovatie en upgrades van verschillende Arnhemse schoolgebouwen. Budget: 105 miljoen euro. Natuurlijk moest het onderwijs tijdens de verbouwingen gewoon doorgaan. “Gelukkig hadden we hierbij schuifruimte”, geeft Arjan aan. “Want een aantal gebouwen is verkocht op voorwaarde dat Rijn IJssel ze nog een tijd mocht gebruiken. Per locatie hebben we samen met de gebruikers een programma van eisen opgesteld. Voor de vakopleidingen zijn voorzieningen nodig die er precies zo uitzien als in de praktijk. Zoals een autowerkplaats, laboratorium, danszalen, tv-studio en horecagrootkeuken met restaurant.”

Werken met bouwteams

Bouwpartners werden al vroeg betrokken bij de plannen. Arjan: “We hebben gekozen voor een bouwteam per locatie. Het bouwteam zorgt voor de uitwerking van het ontwerp naar een uitvoerbare oplossing. Zo komen we samen tot keuzes en maken we optimaal gebruik van de ervaring en kwaliteiten van de aannemer.” In een onderhandse aanbesteding viel bij zeven projecten de keuze op Kuiper Bouw, die hiervoor het beste plan van aanpak had gemaakt: de upgrades van de panden aan de Kronenburgersingel, Beukenlaan, Velperweg en Apeldoornseweg en de verbouwingen van Middachtensingel, Kazerneplein en Loods B7. “Kuiper heeft ruimschoots bewezen kennis te hebben van het verbouwen van uiteenlopende panden, van een rijksmonument tot een jaren ’ 80-gebouw”, zegt Arjan. “Bovendien snapt Kuiper Bouw dat een school verbouwen wat extra’s vraagt. Zoals doorwerken in de zomer en een flexibele instelling. Want soms moet je op het laatste moment plannen bijstellen vanwege een verschuiving in de onderwijsaanpak. Dan gaat het erom dat je samen een oplossing vindt. Verder is het fijn dat Kuiper een lokale partij is, die bekend is in de regio.”

Rijn IJssel, locatie Apeldoornseweg in Arnhem.

Duurzaamheid

Rijn IJssel heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Dat blijkt alleen al uit de keuze voor renovatie en upgraden. “Met de verbouwingen krijgen oude panden er weer vele jaren levensduur bij”, zegt Arjan. “Daarbij hebben we waar mogelijk het energieverbruik teruggebracht. Bijvoorbeeld door ledverlichting, warmtepompen en warmteterugwinning bij het ventilatiesysteem. Isolatie was bij de monumentale panden soms lastig. Wel hebben we voorzetramen toegepast en gevels verbeterd. Dat bespaart energie en heeft daarnaast voordelen voor comfort en geluidsoverlast. Verder hebben we gekozen voor duurzame materialen en hergebruik van meubilair.” Duurzaam ondernemen komt niet alleen tot uiting in materiaalkeuze en energieverbruik maar ook in de onderlinge samenwerking, vindt Arjan. “Tijdens de projecten hebben we elkaar steeds beter leren kennen en samen ervaring opgebouwd. Daar hebben we allebei voordeel van. Zo was Kuiper de enige aannemer die het aandurfde om onder tijdsdruk het pand aan de Velperweg te verbouwen. Dat is een kwestie van lef én van weten wat je aan elkaar hebt.”

Arjan Veltmaat, manager projectbureau Rijn IJssel

   

Kuiper Bouw snapt dat een school verbouwen wat extra's vraagt. Want soms moet je op het laatste moment plannen bijbestellen vanwege een verschuiving in de onderwijsaanpak. Dan gaat het erom dat je samen een oplossing vindt.

Do’s en don’ts

Het werken met bouwteams is in alle opzichten goed bevallen. Maar sommige zaken zou Arjan nu anders aanpakken. “Het is verstandig om vooraf heel duidelijk in beeld te hebben welke aanpassingen door de jaren heen zijn gedaan aan gebouwen. Wij kwamen veel verrassingen tegen. Denk aan toegevoegde elektra en wifi, met als resultaat bossen kabels - soms boven het plafond.” Hij heeft nog meer tips. “Laat de start van een nieuw schooljaar los als deadline. Bouwprojecten zijn hiervoor te complex. Waarom zou je niet kiezen voor een herfst- of kerstvakantie als opleverdatum? Neem de tijd om af te ronden en het gebouw in te richten, samen met het facilitaire team, conciërges en schoonmakers. En zorg voor een goede overdracht. Een nieuwe inrichting met – in ons geval – een compleet nieuwe klimaatinstallatie vergt andere kennis. Waar de klimaatregulering vroeger een kwestie was van verwarming aan of raam open, moet je nu de installatie goed inregelen.”

Op één na zijn alle panden weer volop in gebruik. “Docenten en studenten omarmen de vernieuwde locaties”, merkt Arjan. “Soms zijn de verwachtingen over de klimaatbeheersing iets té hooggespannen, maar over het algemeen ervaren de gebruikers de gebouwen als prettig, licht en inspirerend. Ze zijn echt onder de indruk van de upgrade. En daar doen we het voor!”